Το πανέρι ξεχειλίζει…
Του Τάσου Παππά.
Οι πλούσιοι σήμερα δεν είναι τόσο ανόητοι όσο ήταν οι αριστοκράτες λίγο πριν από τη Γαλλική Επανάσταση. Δεν αναρωτιούνται δηλαδή γιατί διαμαρτύρονται οι πληβείοι. Ξέρουν. Ούτε τους στέλνουν να φάνε παντεσπάνι και τραχανά για να χορτάσουν την πείνα τους.
Παραμένουν όμως το ίδιο αδίστακτοι και βεβαίως άπληστοι. Εχουν πάντως γνώση της κατάστασης και μάλιστα την περιγράφουν με φωτογραφική ακρίβεια. Μαζεύτηκαν λοιπόν, όπως κάθε χρόνο τέτοια εποχή, στο Νταβός οι πλούσιοι, οι πολύ πλούσιοι, οι πάρα πολύ πλούσιοι για να ασχοληθούν με τα προβλήματα του κόσμου.
Στην κορυφή της ατζέντας του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ βρέθηκε φέτος η οικονομική ανισότητα. Στην τακτική ετήσια έκθεσή του, το φόρουμ προειδοποίησε ότι το αυξανόμενο χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος που αντιμετωπίζει σήμερα η ανθρωπότητα.
Μία μέρα πριν από την έναρξη των διαδικασιών η γνωστή ΜΚΟ Oxfam παρουσίασε την έκθεσή της για την κατάσταση που επικρατεί στον κόσμο. Τα στοιχεία είναι ανατριχιαστικά:
-Οκτώ μόνο άνθρωποι κατέχουν σήμερα συνολικό πλούτο 426 δισ. δολαρίων, δηλαδή όσο το φτωχότερο 50% του παγκόσμιου πληθυσμού.
-Από το 2015 το πλουσιότερο 1% του παγκόσμιου πληθυσμού κατέχει περισσότερο πλούτο απ’ ό,τι το υπόλοιπο 99%.
-Μεταξύ 1988 και 2011 τα εισοδήματα του φτωχότερου 10% του παγκόσμιου πληθυσμού αυξήθηκαν λιγότερο από 3 δολάρια ετησίως, ενώ τα εισοδήματα του πλουσιότερου 1% κατά 182 φορές.
-Το ετήσιο εισόδημα ενός διευθύνοντος συμβούλου εισηγμένης εταιρείας στο χρηματιστήριο του Λονδίνου ισοδυναμεί με τα συνολικά εισοδήματα 10.000 ανθρώπων που εργάζονται στον τομέα της υφαντουργίας του Μπανγκλαντές.
-Τα τελευταία 30 χρόνια στις ΗΠΑ (σύμφωνα με έρευνα του Τομά Πικετί, του διάσημου οικονομολόγου που φωνάζει εδώ και καιρό «σώστε τον καπιταλισμό από τους καπιταλιστές») τα εισοδήματα του φτωχότερου 50% του πληθυσμού σημείωσαν μηδενική αύξηση. Αντίθετα τα εισοδήματα του πλουσιότερου 1% αυξήθηκαν κατά 300%.
-Οι δέκα μεγαλύτερες επιχειρήσεις του κόσμου είχαν συνολικά την τελευταία διετία (μέσα στην κρίση δηλαδή) υψηλότερα έσοδα απ’ ό,τι 180 χώρες του κόσμου.
Υπάρχουν κι άλλα πολλά, εξίσου εξωφρενικά, όπως για παράδειγμα οι υπέρογκες αμοιβές των στελεχών (τα διαβόητα golden boys με τα βαριά διδακτορικά από τα φημισμένα Πανεπιστήμια των ΗΠΑ και της Ευρώπης) που έστησαν το πάρτι με τις χρηματιστηριακές φούσκες και αντί να πάνε φυλακή, εισέπραξαν παχυλά μπόνους (προφανώς για επιβράβευση), καθώς και οι παράνομες (με τη βούλα των ελεγκτικών αρχών) δράσεις των οίκων αξιολόγησης (οίκοι ανοχής είναι ο σωστός όρος) που οδήγησαν κόσμο και κοσμάκη στην ανέχεια και την απόγνωση, κατασκευάζοντας εκτιμήσεις-μαϊμού και αντί να βάλουν λουκέτο, τη γλίτωσαν με πρόστιμα-χάδι για να επιβεβαιωθεί για ακόμη μία φορά ότι στον αρπακτικό καπιταλισμό-καζίνο το ένα χέρι του συστήματος νίβει το άλλο.
Ορισμένοι νεοφιλελεύθεροι, με παράδοση στον χώρο, όπως και κάποιοι νεοπροσήλυτοι που έλκουν την καταγωγή τους από την Αριστερά και σήμερα συνωστίζονται στην περιοχή του εξτρεμιστικού Κέντρου -το συγκεκριμένο φρούτο ευδοκιμεί και στον τόπο μας- υποστηρίζουν με απύλωτο θράσος ότι αυτή είναι η φυσική τάξη των πραγμάτων και δεν μπορεί να αλλάξει.
Δεν υπάρχει, λένε, εναλλακτική λύση και όποτε επιχειρήθηκε να φτιαχτεί κάτι διαφορετικό, το αποτέλεσμα ήταν οι κοινωνίες του «στρατοπεδικού κομμουνισμού». Η απάντηση έρχεται από έναν νομπελίστα οικονομολόγο, ο οποίος δεν έχει σχέση με τη ριζοσπαστική Αριστερά (ο φόβος των δεξιών και των φιλελεύθερων) ούτε μπορεί να κατηγορηθεί για εθνικολαϊκισμό (η καραμέλα που πιπιλάνε οι οργανικοί διανοούμενοι του συστήματος).
Ο λόγος για τον Τζόζεφ Στίγκλιτς, ο οποίος σε άρθρο του στη γερμανική FAZ προτείνει στους έχοντες ορισμένες απλές ιδέες: «Πληρώστε φόρους, παραιτηθείτε από τη μεταφορά κερδών σε χώρες με χαμηλούς φορολογικούς συντελεστές, παραιτηθείτε από στρατηγικές απόκρυψης και τη χρήση φορολογικών παραδείσων, παραιτηθείτε από την εξώθηση χωρών σε ανταγωνισμό φοροαπαλλαγών, μειώστε τις ανισότητες στους μισθούς, επενδύστε τα κέρδη σας στις επιχειρήσεις αντί να τα μοιράζετε στους μετόχους».
Οι συγκεκριμένες προτάσεις δεν έχουν στόχο να ανατρέψουν τον καπιταλισμό, αλλά να τον σώσουν, να του δώσουν ένα πιο ανθρώπινο πρόσωπο. Στα αυτιά όμως των οικονομικών ελίτ όλα αυτά ακούγονται πολύ αριστερά και ολίγον κομμουνιστικά.
Γιατί να το κάνουν; Αντίπαλο δέος δεν υπάρχει, η ρεφορμιστική Αριστερά προκαλεί αφόρητη πλήξη, στην αντικαπιταλιστική Αριστερά τσακώνονται για το ιερό δισκοπότηρο, άρα δεν συντρέχει λόγος για παραχωρήσεις στις μάζες.
Ναι, αλλά αυτές αντιδρούν, δεν τσιμπάνε πια στις λιπαρές ιδέες της μεταλλαγμένης σοσιαλδημοκρατίας, ούτε τρομάζουν με τις προειδοποιήσεις της Δεξιάς ότι καραδοκούν φοβεροί και τρομεροί κίνδυνοι αν δεν υπερασπιστούμε με νύχια και με δόντια το υπάρχον μοντέλο.
Και πάνω στην απελπισία τους οι αποσυνάγωγοι ψηφίζουν Brexit, Τραμπ, ακροδεξιούς Μεσσίες, μισούν την παγκοσμιοποίηση, σιχαίνονται την Ευρώπη, αποδοκιμάζουν τα σοβαρά συστημικά κόμματα.
Και γι’ αυτό όμως οι πολιτικοί εκπρόσωποι των οικονομικά ισχυρών έχουν εύκολη απάντηση. Την είπε η Χίλαρι Κλίντον περιγράφοντας τους ψηφοφόρους του Τραμπ: «Ενα πανέρι με αξιοθρήνητους ανθρώπους».
Την είπε και ο Κυριάκος Μητσοτάκης για να εξηγήσει τις εκλογικές ήττες του κόμματός του: «Πρόκειται για αδαείς πλειοψηφίες». Απτόητος ελιτισμός.
Άρθρο στην ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ
