Τοπική Ανάπτυξη με…
…επίκεντρο τον Άνθρωπο.
Του Παύλου Πασσαλίδη*
Το αγροτικό ζήτημα είναι χαμηλά ιεραρχημένο στον δημόσιο διάλογο. Αφορά την ύπαιθρο όπου ζει το μισό του πληθυσμού, σε έκταση 88% της χώρας και παράγει μόλις το 3,8% του ΑΕΠ.
Εμφανίζεται στις δημοσκοπήσεις ως πρόβλημα των αγροτών και λιγότερο ως πρόβλημα της ελληνικής κοινωνίας.
Οι προσπάθειες για την εθνική, την περιφερειακή ανάπτυξη βρίσκονται καιρό τώρα, στα όριά τους. Οι ενδοπεριφερειακές ανισότητες διατηρούνται και διευρύνονται όπως και μεταξύ των Περιφερειών.
Η δοκιμασμένη συνταγή του προγράμματος LEADER έχει εμπεδωθεί τοπικά, άντεξε στον χρόνο και είναι καιρός να διευρυνθεί σε αντικείμενο και χωρική εφαρμογή.
Ο Έλληνας σήμερα και ειδικότερα ο κάτοικος της υπαίθρου με τη χαμηλή αυτοεκτίμηση χρειάζεται όραμα, ελπίδα, αισιοδοξία και κυρίως εμψύχωση. Αυτά διατυπώνονται υποδειγματικά σήμερα από τις κατά τόπους Ομάδες Τοπικής Δράσης (ΟΤΔ) – Αναπτυξιακές εταιρείες, στο πλαίσιο του προγράμματος CLLD (Community Led Local Development) (Τοπική Ανάπτυξη με πρωτοβουλία των Τοπικών Κοινοτήτων).
Είναι μέθοδος σχεδιασμού και υλοποίησης αναπτυξιακών στρατηγικών βασισμένη στην προσέγγιση LEADER. Δεν είναι απλά η διαχείριση ενός ακόμη προγράμματος. Είναι μια μεθοδολογική προσέγγιση από «κάτω προς τα πάνω» με διαβούλευση με τους τοπικούς φορείς και κατοίκους. Με απόλυτα διαφανείς διαδικασίες σε τοπικό επίπεδο.
Τα πάντα γίνονται από ανθρώπους της περιοχής παρέμβασης για τους ανθρώπους της, κάτω από τους σχετικούς κανονισμούς της ΕΕ και το κανονιστικό πλαίσιο με υπεύθυνο εθνικό φορέα το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων.
Διαχρονικά όμως παραμένει το ερώτημα – πρόβλημα: τι είναι καινοτομία στην ύπαιθρο, πώς διαχέεται η έγκυρη γνώση και έρευνα από αποκεντρωμένη και περιφερειακή στους φορείς. Ποια δομή εγγυάται τη διαρκή μεταφορά τους στον αγροτικό χώρο, που πλέον είναι πολυλειτουργικός, ώστε να αξιοποιηθούν στις νέες απαιτήσεις για την ποιότητα των παραγόμενων προϊόντων στη γεωργία-κτηνοτροφία-δασοκομία, της μεταποίησης και εμπορίας του.
Έχουμε μπει κατ’ εξοχήν στην εποχή που το μέλλον ανήκει στο ανθρώπινο κεφάλαιο, με τη λογική της γνώσης, της δημιουργικότητας, της αποτελεσματικότητας, της αντίληψης.
Το ανεβασμένο μορφωτικό επίπεδο των κατοίκων της υπαίθρου είναι σε θέση να δεχθεί και να εφαρμόσει νεωτερισμούς με την αξιοποίηση της τεχνολογίας και της γνώσης.
Το LEADER είναι το μοναδικό πρόγραμμα που άντεξε στις τέσσερις προγραμματικές περιόδους και οδεύει προς την Πέμπτη, 2014-2020. Ώριμα πλέον μπορεί να αξιοποιηθεί περαιτέρω, τόσο η φιλοσοφία, όσο και το ανθρώπινο δυναμικό των Αναπτυξιακών Εταιρειών (ΑΝ.ΕΤ.).
Οι ΑΝ.ΕΤ. αποτελούν ήδη μια άυλη επένδυση και τοπικό κεφάλαιο με υψηλή προστιθέμενη αξία, ενώ το εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό τους συμβάλει στη δημιουργία κουλτούρας διαλόγου και επιχειρείν και στη διατοπική τους συνεργασία.
Ο «Φάρος γνώσης-καινοτομίας» για παράδειγμα είναι ο τίτλος του διατοπικού προγράμματος μεταξύ των ΑΝ.ΕΤ. της Π.Κ.Μακεδονίας και Συντονιστή την ΑΝ.ΚΙ. Α.Ε.
*Γεν. Διευθυντής ΑΝ.ΚΙ. Α.Ε.
