Στην πρώτη γραμμή οι εθελοντές
Προσφέρουν πάντα στους “πρόσφυγες της Ειδομένης”.
Το φθινοπωρινό κρύο αρχίζει να πιρουνιάζει και εκατοντάδες πρόσφυγες προσπαθούν να προστατευτούν με ό,τι έχουν μαζί τους. Έχουν καταφύγει στις σκηνές που έχουν στηθεί από τις επίσημες εθελοντικές οργανώσεις και περιμένουν τη σειρά τους να περάσουν τα ελληνοσκοπιανά σύνορα. Εκεί θα τους υποδεχτεί μία αγκαλιά 15 νεαρών παιδιών. Μία αγκαλιά αλληλεγγύης.
Είναι 5 το πρωί στην Ειδομένη. Είναι η ώρα που στο συνοριακό σημείο φτάνουν καθημερινά οι μεγαλύτερες αριθμητικά προσφυγικές ροές απ’ ό,τι την υπόλοιπη ημέρα, με στόχο να περάσουν στο γειτονικό κράτος. Η ώρα που η διαχείριση των ροών είναι δυσκολότερη απ’ ό,τι τις υπόλοιπες ώρες την ημέρα.
Περίπου 15 λεωφορεία γεμάτα πρόσφυγες έχουν σχηματίσει μία μεγάλη ουρά, περιμένοντας ένα ένα να πάρουν αριθμό προτεραιότητας και να αποβιβαστούν.
Περίπου 1.000 πρόσφυγες βρίσκονται ήδη μέσα στις πέντε μεγάλες σκηνές των 200 ατόμων και τις δύο μικρές των 50 ατόμων που έχουν στήσει οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα και η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ. Ακόμη 750 είναι μέσα στα λεωφορεία που φτάνουν ανά δέκα λεπτά. Και οι αστυνομικοί των Σκοπίων δέχονται ένα γκρουπ των 50 ατόμων ανά εικοσάλεπτο.
“Please go inside the tens” (σας παρακαλώ μπείτε στο εσωτερικό των σκηνών), ακούγεται διαρκώς μία φωνή. Ο Στέφανος είναι 34 χρόνων από το Κιλκίς. Μέλος μίας συλλογικότητας αυτοοργάνωσης, από τις πολλές που αποφάσισαν να δείξουν έμπρακτη αλληλεγγύη στους πρόσφυγες. Ο Γιώργος, η Αλκυόνη και άλλα παιδιά, που δεν θέλουν ούτε να πουν τα επώνυμά τους, ούτε να φωτογραφηθούν, είναι οι πραγματικοί βοηθοί των προσφύγων. “Δεν έχει σημασία ποιοι είμαστε, το ζήτημα είναι να βοηθηθούν αυτοί οι άνθρωποι, αλλά δεν χρειάζεται να το φωνάζουμε, όποιος θέλει βοηθάει”, κόβουν τη συζήτηση, αποφεύγοντας διακριτικά τα μέσα ενημέρωσης.
Όλη τη νύχτα, δηλαδή τις ώρες που είναι η πλέον αυξανόμενη ροή των προσφύγων στην Ειδομένη, μέσα στο κρύο, έχουν οργανώσει το κέντρο διαμετακόμισης στην Ειδομένη, ούτως ώστε να εξυπηρετούνται όλοι οι πρόσφυγες, τις ώρες που περιμένουν να φύγουν. Οι νεαροί των συλλογικοτήτων είναι οι πρώτοι που συναντούν τα γκρουπ των 50 προσφύγων, όπως οργανώνονται για να είναι ομαλή η διέλευσή τους από το συνοριακό σημείο. Τους δίνουν νερά, τρόφιμα για το ταξίδι και την παραμονή τους, γλυκίσματα στα παιδιά και ρούχα. Όλα τα είδη έχουν συγκεντρωθεί από δεκάδες εθελοντικές οργανώσεις σε όλη την Ελλάδα και κυρίως τη Θεσσαλονίκη.
Αμέσως μετά αναλαμβάνει ο Στέφανος, ο οποίος σε ένα μικρό σημειωματάριο γράφει διαρκώς τον αριθμό των γκρουπ και σε ποια σκηνή βρίσκονται. Τα καθοδηγεί μέχρι το σημείο όπου αναλαμβάνουν οι αστυνομικοί, οι οποίοι τους δείχνουν το δρόμο για τη γραμμή των συνόρων. Με την οργάνωση της ομάδας των συλλογικοτήτων που βρίσκεται καθημερινά, αλλά ειδικά τις νύχτες, στην Ειδομένη, δεν δημιουργούνται προβλήματα και διασφαλίζεται η ομαλή διέλευση.
“Μας έδωσαν ό,τι χρειαστήκαμε, νερό, φαγητό, ρούχα. Είναι καταπληκτικοί άνθρωποι, μακάρι να βρούμε τους ίδιους και στη συνέχεια του ταξιδιού μας”, λέει στη “ΜτΚ” ο 21χρονος Χουσάμ από τη Συρία, ο οποίος ήδη έχει φτάσει στη γραμμή των συνόρων και περιμένει να ειδοποιηθεί από τους αστυνομικούς των Σκοπίων και να περάσει τη συνοριακή γραμμή.
ΌΤΑΝ ΞΗΜΕΡΩΝΕΙ…
Τη νύχτα οι μοναδικοί εθελοντές που δραστηριοποιούνται στην Ειδομένη είναι η ομάδα των 15 νεαρών. Και τρεις γιατροί από την Ισπανία, την Ελβετία και τη Γερμανία, που συμμετέχουν στο κλιμάκιο των Γιατρών του Κόσμου. Περιθάλπουν τους πρόσφυγες που αντιμετωπίζουν προβλήματα. Όπως επίσης και ένα ασθενοφόρο του κέντρου υγείας Πολυκάστρου. Αλλά απλώς σταθμεύει εκεί τη νύχτα. Χωρίς πλήρωμα.
Στην Ειδομένη έχει ξημερώσει και οι ροές των προσφύγων αρχίζουν να μειώνονται. Η ουρά των λεωφορείων έχει περιοριστεί και όσοι παραμένουν είναι ήδη μέσα στις σκηνές. Είναι 9 το πρωί και η κατάσταση έχει ομαλοποιηθεί εντελώς. Οι σκοπιανοί αστυνομικοί ορισμένες φορές δέχονται γκρουπ και ανά πέντε λεπτά, με αποτέλεσμα να αδειάζουν γρήγορα οι σκηνές. Είναι η ώρα που εμφανίζονται τα μέλη των επίσημων εθελοντικών οργανώσεων, των μη κυβερνητικών οργανώσεων, οι οποίες έχουν βάλει τις ταμπέλες με τις επωνυμίες τους στις σκηνές που έχουν στηθεί, επειδή εκτός των μεγάλων σκηνών για την προσωρινή φιλοξενία των προσφύγων υπάρχουν καμιά δεκαριά ακόμη μικρότερες, μέσα στις οποίες δραστηριοποιούνται οι επίσημοι εθελοντές. Οι διεθνώς αναγνωρισμένοι.
“Τι να τους κάνεις την ημέρα. Το βράδυ χρειάζονται οι εθελοντές. Προχθές στις 9 το βράδυ μία γυναίκα από το Αφγανιστάν ούρλιαζε, κάτι την είχε τσιμπήσει.
Είδαμε δύο τρύπες στο πόδι της, μάλλον ήταν φίδι. Δεν υπήρχε κανένας γιατρός. Πήραμε τηλέφωνο και ήρθε ασθενοφόρο”, περιέγραψε στη “ΜτΚ” αστυνομικός που κάνει βάρδιες τον τελευταίο μήνα στη συνοριακή διάβαση. “Καλά που είναι αυτά τα παιδιά τη νύχτα…”, συμπλήρωσε. Το περιστατικό που περιέγραψε ο αστυνομικός δεν είναι το μοναδικό. Στην Ειδομένη, ακόμη και πριν το στήσιμο της εγκατάστασης του κέντρου προσωρινής φιλοξενίας, εδώ και καιρό δραστηριοποιούνται εθελοντικές οργανώσεις. Μόνο όμως την ημέρα. Χαρακτηριστικά ήταν όσα συνέβησαν τη βροχερή νύχτα που είχαν συγκεντρωθεί 7.000 πρόσφυγες στη γραμμή των συνόρων, καταλαμβάνοντας όλον το χώρο μέχρι το ύψος του σιδηροδρομικού σταθμού. “Χρειάζομαι γιατρό, τι να κάνω”, φώναζε ένας Σύρος που έβλεπε το 8χρονο αγόρι του να ψήνεται στον πυρετό. Αναζητούσε ασθενοφόρο, ταξί, κάποιον τρόπο για να μεταβεί σε ένα νοσηλευτικό ίδρυμα. Τελικά το παιδί εξετάστηκε από γιατρό. Στις 10 το πρωί.
ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ ΚΑΤΑΦΥΓΙΟ!
Στη νεκρή ζώνη των συνόρων στην Ειδομένη εδώ και δέκα ημέρες υπάρχει οργάνωση, τουλάχιστον συγκριτικά με όσα συνέβαιναν όλο το καλοκαίρι. Τότε όλοι οι πρόσφυγες ήταν εντελώς απροστάτευτοι από τις καιρικές συνθήκες. Εικόνες με τις καταρρακτώδεις βροχές στην Ειδομένη και την απίστευτη ταλαιπωρία των ανθρώπων αυτών έχουν κάνει το γύρο του κόσμου. Ισως αποτέλεσαν το βασικό λόγο που ενεργοποιήθηκαν όλες οι οργανώσεις στην περιοχή, βλέποντας πως οι καιρικές συνθήκες στο επόμενο διάστημα θα επιδεινωθούν.
Πλέον στο κέντρο διαμετακόμισης της Ειδομένης οι σκηνές προσφέρουν καταφύγιο. Υπάρχει ρεύμα από γεννήτριες τις νυχτερινές ώρες, φαγητό εάν χρειαστούν, έχουν στηθεί δεκάδες χημικές τουαλέτες και ντουζιέρες, όπως και μία εγκατάσταση με νιπτήρες. Οι πρώτες ανάγκες όσων περιμένουν εκεί έχουν διασφαλιστεί.
“Δεν υπάρχει κάποιο συντονιστικό κέντρο των εθελοντών, τα βρίσκουμε μεταξύ μας”, απαντά μία εθελόντρια επώνυμης οργάνωσης, που δραστηριοποιείται καθημερινά στην Ειδομένη. Οι οργανώσεις έχουν προσφέρει, είναι αλήθεια, σε υλικοτεχνική υποδομή, σε είδη πρώτης ανάγκης, όμως χρειάζονται και τα χέρια τους το βράδυ. Επίσης οι γιατροί παρέχουν ουσιαστική βοήθεια.
Του Κώστα Καντούρη, kantouris@hotmail.com
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Μακεδονία της Κυριακής» 4 Οκτωβρίου 2015
