Πρωτοβουλία για σωτηρία του Βοτανικού Κήπου

Μετά την πρωτοβουλία τους για τους άστεγους του Κιλκίς, κοινωνικοί φορείς αναλαμβάνουν και νέα, μ` αντικείμενο αυτή τη φορά τον Βαλκανικό Βοτανικό Κήπο Κρουσίων.

Σύμφωνα με πληροφορίες του ΚΙΛΚΙΣ24, η Κοινωνία Πολιτών, το Μέτωπο Αγώνα Ενάντια στα Μεταλλεία σε Κρούσια – Πάικο και η Οικοκοινωνική Δράση, σκοπεύουν να συγκαλέσουν σύσκεψη με συμμετοχή φορέων όπως ο Δήμος Κιλκίς, η Αντιπεριφέρεια, το Επιμελητήριο, η ΕΑΣ κα, προκειμένου να διερευνηθούν τρόποι παρέμβασης για την επίλυση χρονιζόντων πια προβλημάτων του Κήπου.

Για τα προβλήματα αυτά είναι χαρακτηριστικό το απόσπασμα σημειώματος από το epikairo.gr, που αναρτήθηκε απ` τον Απρίλιο του 2009:

“Με βάση τη σύμβαση που υπέγραψε, πριν 10 χρόνια, το Εθνικό Ίδρυμα Αγροτικής Έρευνας (ΕΘΙΑΓΕ) με την ΕΕ, θα έπρεπε σήμερα ο Κήπος να λειτουργεί και να αναπτύσσεται με κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο και οργανόγραμμα, επαρκές προσωπικό και πόρους. Όμως όχι, όλα αυτά τα χρόνια λειτουργεί με χρήματα που εξασφαλίζονται από προγράμματα! Και τώρα ο Κήπος έμεινε μόνο με τον φύλακά του. Για του λόγου μου το αληθές, επισκεφτείτε τον! Όλα κινδυνεύουν να καταστραφούν με ευθύνη του ΕΘΙΑΓΕ και του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Είναι κρίμα! Ειδικά αν σκεφτούμε ότι οι δύο κυβερνητικοί βουλευτές του νομού υποσχέθηκαν να υποστηρίξουν το έργο, ο σημερινός Υφυπουργός μάλιστα θα έλυνε το πρόβλημα πέρυσι «εντός των ημερών».

Η κυβέρνηση εγκατέλειψε τον Κήπο. Ας τον στηρίξουμε εμείς. Καταγγέλλοντας την κατάσταση στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ό,τι δεν καταφέρνουμε ως Έλληνες πολίτες μπορούμε να το καταφέρουμε ως Ευρωπαίοι.”

Έναν χρόνο αργότερα (Μάρτιος 2010) η Μάχη Τράτσα έγραφε στο Βήμα:

Με… λουκέτο κινδυνεύουν ο Βαλκανικός Βοτανικός Κήπος Κρουσσίων και το Εργαστήριό του στη Θέρμη Θεσσαλονίκης καθώς δεν έχουν διασφαλιστεί από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων τα κονδύλια που θα επέτρεπαν τη συνέχιση της λειτουργίας τους. Παρ΄ ότι ο Κήπος εγκαινιάστηκε… μετά βαΐων και κλάδων τον Μάιο του 2001, δεν βρέθηκε ποτέ μια μόνιμη λύση για τη θεσμοθέτηση και λειτουργία του. Πρόκειται για μία από τις σημαντικότερες συλλογές ελληνικών φυτών (αυτοφυούς φυτικού γενετικού υλικού), η οποία κινδυνεύει να χαθεί διότι οι ιθύνοντες, παρά τις εκκλήσεις της επιστημονικής υπεύθυνης δρος Ελένης Μαλούπα, αδιαφορούν. Και όμως πριν από οκτώ χρόνια στα εγκαίνια του Βοτανικού Κήπου πολιτικοί και τοπικοί παράγοντες της περιφέρειας, της Νομαρχίας και του δήμου μιλούσαν για «εφαλτήριο ανάπτυξης» και για δημιουργία «νέων θέσεων εργασίας».

Στις 31 Οκτωβρίου 2008 όμως το έμπειρο επιστημονικό προσωπικό του Βοτανικού Κήπου απολύθηκε. Οι 15 υπάλληλοι ορισμένου χρόνου (επιστήμονες, τεχνολόγοι και εργάτες), οι οποίοι βρέθηκαν ξαφνικά χωρίς δουλειά, ήταν αρμόδιοι για τη συλλογή, τη δημιουργία μητρικών φυτειών, τον πολλαπλασιασμό, τη διατήρηση των αυτοφυών φυτικών ειδών που συλλέγονται από το φυσικό περιβάλλον όλης της Ελλάδας, τη διαχείριση της δασικής έκτασης του Βαλκανικού Βοτανικού Κήπου Κρουσσίων, την περιβαλλοντική εκπαίδευση, καθώς και για την ευαισθητοποίηση των επισκεπτών.

Σήμερα στον Κήπο των 310 στρεμμάτων, σύμφωνα με την υπεύθυνη ερευνήτρια του Κήπου κυρία Μαλούπα, εργάζεται μόνο ένας εργάτης από το γειτονικό χωριό, την Ποντοκερασιά του Νομού Κιλκίς, και στο Εργαστήριο στη Θέρμη απασχολούνται τρεις εργάτριες και δύο τεχνολόγοι. Οπως επισημαίνει, δεν έχει απομείνει κανένας επιστήμονας (π.χ. δασολόγος, γεωπόνος). Ετσι, τα Σαββατοκύριακα ο Κήπος μένει κλειστός, ενώ δεν είναι επισκέψιμος ούτε τις καθημερινές για τα σχολεία. Εκτός όμως από τον Βαλκανικό Βοτανικό Κήπο Κρουσσίων, σοβαρά προβλήματα αντιμετωπίζουν και οι… θυγατρικοί κήποι της Χίου- περιλαμβάνει χλωρίδα του Αιγαίου- και της Κεφαλλονιάς. Η δημιουργία του δικτύου Βοτανικών Κήπων στην Ελλάδα έχει πλέον παγώσει. «Δεν μπορούμε να τους υποστηρίξουμε.Δεν έχουμε πλέον ούτε το προσωπικόούτε τα κονδύλια που απαιτούνται» σημειώνει η κυρία Μαλούπα.

Ο Κήπος Κρουσσίων κατάφερε να λειτουργήσει το 2001 χάρη στη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ενωσης και του ελληνικού κράτους. Ετσι δημιουργήθηκαν οι λίμνες, οι τεχνητοί καταρράκτες, τα πολύχρωμα παρτέρια και οι κρήνες, εγκαταστάθηκαν το υπόγειο αρδευτικό σύστημα, τα κιόσκια και το παρατηρητήριο. Ωστόσο η δημιουργία ενός Βοτανικού Κήπου είναι έργο δυναμικό που βρίσκεται συνεχώς σε εξέλιξη και για την περαιτέρω ανάπτυξη των υποδομών και της έρευνας απαιτείται σταθερή χρηματοδότηση. «Αν η σημερινή κατάσταση δεν αλλάξει,ο Κήπος θα ρημάξει και θα πάνε χαμένα τόσο τα κονδύλια που έχουν ήδη επενδυθεί όσο και ο κόπος τόσων ανθρώπων που δούλεψαν για να γίνει ο Κήπος αυτό που είναι σήμερα»σημειώνει η ερευνήτρια. Στην περιοχή όπου βρίσκεται ο Βαλκανικός Βοτανικός Κήπος Κρουσσίων- μόλις 70 χιλιόμετρα από τη Θεσσαλονίκηένα πυκνό δάσος οξιάς φιλοξενεί ζαρκάδια, αγριογούρουνα και αρπακτικά. Ο κήπος φιλοξενεί αυτοφυή είδη από όλες τις βαλκανικές χώρες- στα Βαλκάνια υπάρχουν περίπου 5.700 φυτικά είδη, εκ των οποίων περίπου 740 θεωρούνται ενδημικά της περιοχής. Μάλιστα 263 φυτά θεωρούνται σπάνια και κινδυνεύουν να εξαφανιστούν. Εως σήμερα οι επιστήμονες του Κήπου έχουν εντοπίσει στο φυσικό τους περιβάλλον 1.500 αυτόχθονους φυτικούς οργανισμούς, τους οποίους συνέλεξαν και διατηρούν σε τράπεζα διατήρησης γενετικού υλικού και σε μητρικές φυτείες, ενώ τους πολλαπλασίασαν και τους φύτεψαν στον Βοτανικό Κήπο Κρουσσίων σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους, με φυσικά υλικά, ανάμεσα σε λίμνες, ρυάκια και ξερολιθιές.