Παρατηρήσεις επί των ονομάτων

Του Όμηρου Ταχμαζίδη*

Σταχυολογώ τα ονόματα παρατάξεων που θα συμμετέχουν στην εκλογική διαδικασία για την ανάδειξη νέου δημοτικού συμβουλίου και νέου δημάρχου Θεσσαλονίκης:

«Υψίπολις» με υποψήφιο τον Γρηγόρη Ζαρωτιάδη, Κοσμήτορα της σχολής Οικονομικών και Κοινωνικών Σπουδών του ΑΠΘ (υπερκομματική υποψηφιότητα), «Η Θεσσαλονίκη είναι το μέλλον» με υποψήφιο δήμαρχο τον πολιτικό μηχανικό, πρώην βουλευτή  (Ν.Δ.) και υπουργό Γιώργο Ορφανό (τώρα ως ανεξάρτητη υποψηφιότητα), «ΠΟΛΗχρωμη Θεσσαλονίκη» με υποψήφιο τον Σπύρο Βούγια, πρώην βουλευτή (ΠΑΣΟΚ) και υπουργό (τώρα υποστηρίζεται από το ΚΙΝΑΛ), «ΝΑΙ στη Θεσσαλονίκη» με υποψήφιο τον μηχανικό και δημοτικό σύμβουλο με την παράταξη του Γιάννη Μπουτάρη Κωνσταντίνο Ζέρβα (ως ανεξάρτητη υποψηφιότητα), «Θεσσαλονίκη υπεύθυνα» με υποψήφιο τον Νίκο Ταχιάο  πρώην δημοτικό σύμβουλο και αντιδήμαρχο στις διοικήσεις του Ντίνου Κοσμόπουλου, του Μίμη Δημητριάδη και του Βασίλη Παπαγεωργόπουλου  (προσωπική επιλογή του Κυριάκου Μητσοτάκη και επίσημη κομματική υποψηφιότητα της Νέας Δημοκρατίας), «Συνέργεια – πρώτα η πόλη μας» με υποψήφιο τον πρώην δημοτικό σύμβουλο και νυν αντιπεριφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας Χάρη Αηδονόπουλο (ως ανεξάρτητη υποψηφιότητα), «Ανοιχτή πόλη» με υποψήφια την Κατερίνα Νοτοπούλου, πρώην υπουργό Μακεδονίας-Θράκης (επίσημη κομματική υποψηφιότητα του ΣΥΡΙΖΑ και προσωπική επιλογή του Αλέξη Τσίπρα), «Η πόλη ανάποδα» υποψηφιότητα ακροαριστερών σχημάτων με αποχωρήσαντες από τον ΣΥΡΙΖΑ και τις παρυφές του, «Θεσσαλονίκη πρώτη» με υποψήφιο τον Πέτρο Λεκάκη, τραπεζικό υπάλληλο, αντιδήμαρχο της νυν διοίκησης του Γ. Μπουτάρη και ,φυσικά, ο συνήθης ύποπτος Μιχάλης Τρεμόπουλος με την «Οικολογία-Αλληλεγγύη», επίσης η «Λαϊκή Συσπείρωση», η ενιαία πανελλαδικώς ονομασία των συνδυασμών του ΚΚΕ, με υποψήφιο δήμαρχο τον Σωτήρη Ζαριαννόπουλο (ένα είδος κομματικού στρατιώτη που επιστρέφει από τα «χαρακώματα» του Ευρωκοινοβουλίου για να ξαναπάρει θέση στα έδρανα του δημοτικού συμβουλίου της Θεσσαλονίκης).

Θα προβώ σε μια σειρά παρατηρήσεων και κρίσεων επί των ονομασιών των παρατάξεων. Θα εξαιρέσω τρεις παρατάξεις, διότι οι ονομασίες τους είναι παλαιότερες και είναι προφανές ότι οι «κάτοχοι» αυτών των τίτλων ιδιοκτησίας δεν θέλουν να τους αποχωριστούν για λόγους πολιτικής και κομματικής συνέχειας: την «Οικολογία-Αλληλεγγύη», την «Ανοιχτή πόλη» και τη «Λαϊκή Συσπείρωση».

Από τις νέες υποψηφιότητες, προέκυψαν νέα εκλογικά σχήματα και, κατ΄ επέκταση, νέες ονομασίες. Πολλές ονομασίες έχουν διάρκεια ζωής αρκετών μηνών, μερικές μόνο λίγων εβδομάδων. Σε όλες σχεδόν εμπεριέχεται το όνομα της Θεσσαλονίκης. Οφείλεται αυτό σε έλλειψη πρωτοτυπίας; Σε έλλειψη έμπνευσης και φαντασίας; Σε προσπάθεια ταύτισης της πόλης με το όνομα του συνδυασμού;

Ο νεαρός υποψήφιος Μάκης Κυριζίδης, ο οποίος εκλέχτηκε στις προηγούμενες εκλογές στο δημοτικό συμβούλιο με το ψηφοδέλτιο του Σταύρου Καλαφάτη (επίσημου υποψηφίου τότε της Νέας Δημοκρατίας βουλευτή εν ενεργεία και πρώην υπουργού), επέλεξε να ονομάσει την παράταξή του «Θεσσαλονίκη θετικά». Ένα χρόνο πριν. Ο Νίκος Ταχιάος και οι συνεργάτες του επέλεξαν ένα χρόνο μετά να δώσουν ένα παραπλήσιο όνομα στην παράταξή τους «Θεσσαλονίκη υπεύθυνα». Παραποίησαν οι συνεργάτες του κ. Ταχιάου απλώς το όνομα της παράταξης του Μάκη Κυριζίδη ή πρόκειται μόνο για έλλειψη φαντασίας και αρκετές δόσεις κυνισμού (κανείς δεν θα υποπτευθεί ποτέ μια μεγάλη κομματική παράταξη ότι είναι ένας κοινός λογοκλόπος); Σε κάθε περίπτωση από το «Θεσσαλονίκη θετικά» στο «Θεσσαλονίκη υπεύθυνα» δεν είναι… ούτε ένα τσιγάρο δρόμος! Με τη διαφορά ότι ενώ ο Μάκης Κυριζίδης μας καλεί όλους να σκεφτούμε θετικά για την Θεσσαλονίκη, ο Νίκος Ταχιάος προσπαθεί να μονοπωλήσει την υπευθυνότητα και αυτό δηλώνει πολλά για τον τρόπο που σκέφτεται και για την γενικότερη πολιτική νοοτροπία του.

Εντελώς ακατανόητη είναι η επωνυμία «Η Θεσσαλονίκη είναι το μέλλον», με υποψήφιο τον Γιώργο Ορφανό. Ειλικρινά δεν αντιλαμβάνομαι το νόημα της συγκεκριμένης φράσης. Αν ο Γιώργος Ορφανός μας εξηγούσε κάποια στιγμή τι ακριβώς σημαίνει αυτή η παράδοξη φράση θα του χρωστούσαμε ες αεί ευγνωμοσύνη – όλοι εμείς που παιδευόμαστε με τέτοια… ασήμαντα πράγματα όπως η γλώσσα και η σκέψη.

Οι ονομασίες «ΝΑΙ στη Θεσσαλονίκη» και «Θεσσαλονίκη πρώτη» των Κωνσταντίνου Ζέρβα και Πέτρου Λεκάκη φέρνουν στην επιφάνεια κάτι πρόχειρο και ακατέργαστο, που προδίδει προσωπικές  αγωνίες και επιθυμίες. Από πολιτικο-κοινωνικής απόψεως σχηματίζουν μαζί με το «Θεσσαλονίκη υπεύθυνα» του Νίκου Ταχιάου ένα εξαιρετικώς ενδιαφέρον δίπολο στο χώρο της «παρα-αστικής» Θεσσαλονίκης.

Η ονομασία «Συνέργεια- πρώτα η πόλη μας» της παράταξης του Χάρη Αηδονόπουλου κινείται στην ίδια λογική με εκείνη του Μάκη Κυριζίδη. Και οι δύο προέρχονται από την Νέα Δημοκρατία και οι δύο παρουσίασαν στο δημοτικό συμβούλιο –προηγούμενο και τωρινό αντιστοίχως –  ένα εποικοδομητικό και συναινετικό πρόσωπο. Οι ονομασίες ανταποκρίνονται πλήρως και στις πολιτικές προθέσεις τους, εφόσον έχουν δείξει δείγματα γραφής. Όσο το «περιτύλιγμα» αντιστοιχεί στο «προϊόν» τόσο πιο πειστικό μπορεί να γίνει και το μήνυμα στους παραλήπτες – εννοείται υπό μια σειρά άλλων προϋποθέσεων.

Δύο συνδυασμοί αποφάσισαν να χρησιμοποιήσουν το λεκτικό-γραφιστικό λογοπαίγνιο στην ονομασία τους. «ΠΟΛΗχρωμη Θεσσαλονίκη» ο Σπύρος Βούγιας, «θεσσαλοΝΙΚΗ των πολιτών», ο πρώην αστυνομικός Βασίλης Μωυσίδης. Εδώ ευρισκόμαστε μπροστά σε ένα ευρέως διαδεδομένο κοινωνικό φαινόμενο το οποίο δεν περιορίζεται στην γραφιστική και στην συνθηματολογία, αλλά έχει εισβάλλει στην καθημερινή επικοινωνία με αρνητικά αποτελέσματα ακόμη και στο χιούμορ και στους αστεϊσμούς των ανθρώπων: τα πάντα τείνουν στο χώρο της επικοινωνίας να μετατραπούν σε λεκτικό λογοπαίγνιο και αυτό υποδηλώνει συρρίκνωση κάποιων πολιτιστικών και κοινωνικών δυνατοτήτων του ανθρώπου. Στην προκειμένη περίπτωση τα «οπτικά-γραφιστικά λογοπαίγνια» δηλώνουν αδυναμία και όχι ευφυΐα.

Συνοψίζοντας τις ονομασίες θα κατέληγα στους εξής χαρακτηρισμούς  της προσπάθειας των υποψηφίων:

Μάκης Κυριζίδης  («Θεσσαλονίκη θετικά») – καλή προαίρεση και απειρία.

Γιώργος Ορφανός («Η Θεσσαλονίκη είναι το μέλλον») – η γλωσσική ασάφεια προδίδει αδυναμία σκέψης.  

Σπύρος Βούγιας («ΠΟΛΗχρωμη Θεσσαλονίκη) – φαντασιακή πρόσληψη της πραγματικότητας στον κοψιά της κρίσης.

Πέτρος Λεκάκης («Θεσσαλονίκη πρώτη») – το ασυνείδητο ενός ματαιόδοξου Εγώ βρυχάται.

Κωνσταντίνος Ζέρβας («ΝΑΙ στη Θεσσαλονίκη») –  αγωνία για επιβεβαίωση και σταθερή «ταυτότητα».

Χάρης Αηδονόπουλος («Συνέργεια πρώτα η πόλης μας») – αδυνατώ να ηγηθώ, δηλώνω πρόθυμος να βοηθήσω.

Βασίλης Μωυσίδης («θεσσαλοΝΙΚΗ των πολιτών») – κατάσταση πλήρους αυθυποβολής [ο ίδιος δήλωσε σε συνέντευξή του: «… ο τίτλος του συνδυασμού μας είναι πράγματι εμπνευσμένος και σίγουρα μας δίνει όλους μας κι εμένα προσωπικά ως επικεφαλής του συνδυασμού τη δυνατότητα να πιστεύουμε στην ΝΙΚΗ…»]

Η ονομασία «Υψίπολις» της Δημοτικής Κίνησης του υποψηφίου Γρηγόρη Ζαρωτιάδη προέρχεται από την «Αντιγόνη» του Σοφοκλέους. Επειδή ήμουν ο εισηγητής της στην παράταξη αφήνω στη διακριτική ευχέρεια των αναγνωστών/στριών να αναζητήσουν το νόημά της στην πρώτη, δεύτερη ή ακόμη και την τρίτη ανάγνωση. Τι μπορεί να σημαίνει ο χαρακτηρισμός «υψίπολις» ως ονομασία ενός δημοτικού συνδυασμού;

*Μέλος της ΔΚΘ «Υψίπολις»  με υποψήφιο δήμαρχο Θεσσαλονίκης τον Γρηγόρη Ζαρωτιάδη.