Πάμε κάλπη

Του Νίκου Κωνσταντινίδη*

Αν δεν υπήρχε ο Μαρξ, δεν θα υπήρχε και ο μαρξισμός. Αν δεν υπήρχε ο Λεωνίδας, οι Θερμοπύλες θα ήταν μια απλή, στενωπή διάβαση. Τα πολιτικά και τα ηρωικά πρόσωπα προηγούνται των ιδεών. Χωρίς τον δημιουργό δεν υπάρχει το δημιούργημα.

Το καλό και το κακό είναι έννοιες αντιθετικές. Είναι όμως και ταυτόσημες, σύμφωνα με τον Καζαντζάκη. Στις λέξεις καλο-μαθημένος και κακο-μαθημένος δεν υπάρχει καμία διαφορά. Το τέλος και η αρχή σ’ έναν κύκλο συμπίπτουν, κατά τον Ηράκλειτο: «αρχή και πέρας επί κύκλου κοινόν». Ενώ, κατά τον Έλιοτ, «το τέλος είναι εκεί από όπου που ξεκινάμε». Κύκλος είναι και η ίδια η ζωή μας. Αρχίζει με ένα κλάμα και τελειώνει με ένα άλλο κλάμα. Το πρώτο είναι της χαράς και το τελευταίο της λύπης.

Τα επίθετα “καλός” και “κακός” στην πολιτική προσδιορίζονται ανάλογα με ποιον βοηθούν και ποιον βλάπτουν. Αν ευνοούν τους πολλούς είναι φιλολαϊκοί, αλλιώς όχι. Αν όμως καλύπτουν «φωτογραφικά» τους λίγους, δεν είναι τότε ούτε δίκαιοι ούτε και δημοκρατικοί, όπως ο κάθε νόμος που επιτρέπει την πώληση του δημόσιου αγαθού σε ιδιώτη. Άλλωστε, τα φυσικά αγαθά, γη, νερό, δάση, κάμποι βουνά, μάθαμε από το δημοτικό ότι είναι αυτά που με μια λέξη τα λέμε πατρίδα. Και η πατρίδα ανήκει το ίδιο σε όλους.

Οσονούπω εκλογές. Για μια ακόμη φορά ο λαός της Ελλάδας θα αποφασίσει για την πολιτική και τους υποψηφίους βουλευτές που θέλει να στείλει στη βουλή. Σημαντικό ρόλο ως προς το εκλογικό αποτέλεσμα παίζουν τα πρόσωπα που συνθέτουν ένα ψηφοδέλτιο, καθώς και η διεισδυτικότητα που έχουν στον ευρύ πολιτικό χώρο. Αν είναι πρόσωπα προσφιλή και λαοφιλή, Αν διακρίνονται για την προσφορά τους στα κοινά. Αν έχουν καλή επαγγελματική και επιστημονική πορεία. Αν είναι δίκαια και αλληλέγγυα, αγαπητά και δοτικά, βγαλμένα μέσα από τα σπλάχνα της κοινωνίας, γιατί η πολιτική είναι κυρίως δόσιμο και όχι πάρσιμο. Είναι η κοινωνική επιστήμη για την ευημερία του λαού της χώρας.

Η πολιτική των ημερών μας σε πολλά μοιάζει με το ποδόσφαιρο. Όσο πιο συλλογικά παίζει μια ομάδα τόσο καλύτερο είναι το αποτέλεσμα που φέρνει. Όσο ατομικό είναι το παιχνίδι, τόσο πιο εύκολα χάνεται η μπάλα. Κι όπως η ομάδα έχει τον προπονητή της, έτσι και η παράταξη έχει τον πολιτικό αρχηγό της. Η μόνη διαφορά είναι ότι στην πολιτική ο αρχηγός είναι αιρετός, ενώ στο ποδόσφαιρο είναι τοποθετημένος από τον εκάστοτε ιδιοκτήτη της ομάδας.

Από τα σωστά πολιτεύματα -λέει ο Αριστοτέλης στα «Πολιτικά»- το καλύτερο είναι εκείνο που διοικείται από τους καλύτερους. Ο μέγιστος των σοφών της αρχαίας Ελλάδας πάει ένα βήμα παραπέρα. Ξεπερνά τις επιμέρους παραταξιακές διαφορές και μιλά και για τη στελέχωση των θεσμών, συνδυάζοντας το αξίωμα με την αξία. Προκρίνοντας σύμφωνα με τη δική του ορολογία το «καθ’ έκαστον» έναντι του «καθόλου», αφού ο πολίτης είναι που δίνει αξία στο θεσμό, και όχι ο θεσμός, που δίνει αξία στον πολίτη.

Το να διαφέρουν τα πολιτικά κόμματα μεταξύ τους ως προς την ιδεολογία αλλά να έχουν την ίδια ακριβώς νοοτροπία, δεν τα κάνει διαφορετικά. Πολιτική που έχει πάρει διαζύγιο από την ηθική και τη λογική είναι έννοια μισή. Αλλά και η Δημοκρατία χωρίς τη δικαιοσύνη είναι κι αυτή έννοια λειψή.

Σ’ έναν εκλογικό αγώνα όσο μεγαλύτερη είναι η συμμετοχή των πολιτών, τόσο πιο ισχυρή είναι η δημοκρατία. Η συστράτευση όλων όσων προσθέτουν στην παράταξή τους ψήφους είναι αναγκαία, γιατί ανεβάζει τα εκλογικά ποσοστά με βάση τα οποία κρίνεται η κομματική νίκη.

Στις εκλογές δεν αποκλείονται αλλά ενώνονται οι φίλιες δυνάμεις. Οι υποψήφιοι του ιδίου χώρου δεν είναι ανταγωνιστές αλλά συναγωνιστές, όπως είπε πρόσφατα σε ομιλία του ο Αλέξης Τσίπρας. Σε μια τόσο σημαντική εκλογική μάχη, όπως αυτή της 21ης του Μάη δεν περισσεύει κανείς. Στα κόμματα μπαίνουμε για να προσφέρουμε. Στη μάχη των Θερμοπυλών συμμετείχε κι ένας κουτσός. Κι όταν τον ρώτησε ο Λεωνίδας, “τι κάνεις εσύ εδώ με χτυπημένο το πόδι;” -Εκείνος απάντησε: Στη μάχη δεν πάμε για να το βάλουμε στα πόδια, αλλά μένουμε και πολεμάμε!

*Εκπαιδευτικός – συγγραφέας