Πάικο: Ένας αληθινός παράδεισος!
Η Παρθένα ομορφιά και η μεγαλοπρέπεια της Φύσης ολοκληρώνει μαγευτικές εικόνες ενός πραγματικού Παράδεισου…Πρέπει να το επισκεφτείτε!
Μαγευτικές τοποθεσίες μέσα στο δάσος, ιδανικές για πικνίκ, διαδρομές και μονοπάτια, εντυπωσιακοί καταρράκτες και τρεχούμενα νερά, γραφικά χωριά και πέτρινα σπίτια, μοναστήρια, παραδοσιακά προϊόντα, οινοποιεία, ξενώνες και βεβαίως άνθρωποι που αγαπούν τον τόπο τους…
Ταξιδεύουμε στον ορεινό όγκο του Πάικου!
Ενα ηλιόλουστο φθινοπωρινό πρωινό του Σεπτέμβρη ξεκίνησα να ανηφορίσω προς τον ορεινό όγκο του Πάικου, ο οποίος κυριαρχεί στη βορειοδυτική πλευρά του νομού Κιλκίς. Οσο πιο ψηλά τόσο πιο όμορφα! Διαδρομές ανάμεσα σε βελανιδιές, καστανιές και οξιές, καθαρός αέρας και ένας ουρανός καταγάλανος με συνοδεύουν στο πανέμορφο οδοιπορικό μου. Θα ξεκινήσω ανάποδα, από πάνω προς τα κάτω δηλαδή, από το ιστορικό Σκρα και την ειδυλλιακή τοποθεσία με τους καταρράκτες του και θα κατηφορίσω στη Γουμένισσα, έδρα του δήμου Παιονίας.
Ακολουθώντας το δρόμο για Πολύκαστρο, πολύ κοντά βρίσκεται ηκωμόπολη Αξιούπολη, η οποία, όπως προδίδει και το όνομά της, βρίσκεται δίπλα στον Αξιό ποταμό. Από κει ο δρόμος ανηφορίζει προς τον ορεινό όγκο, με το τοπίο ν’ αλλάζει και να το διαδέχεται η πολυχρωμία και ποικιλία των δέντρων. Τρία χιλιόμετρα μετά την Αξιούπολη βρίσκεται η ειδυλλιακή τοποθεσία Mέγα Pέμα, η οποία προσφέρεται για πικνίκ.
Το χωριό Φανός απέχει 14,5 χλμ. από την Αξιούπολη και το χωριό Σκρα 24,5 χλμ. Μόλις φτάνω στο Σκρα, πινακίδα με ενημερώνει ότι δεξιά είναι η πλατεία του χωριού, ενώ αριστερά πάει προς καταρράκτες Σκρα (+3 χλμ.), Κούπα (+ 6,6 χλμ.), Αρχάγγελο και Αριδαία (ανήκουν στο νομό Πέλλας). Ακολουθώ τηδιαδρομή για τους καταρράκτες Σκρα. Στα 600 μ. ευθεία πηγαίνει προς Αρχάγγελο (+13,5 χλμ.) -διαδρομή την οποία θα ακολουθήσω στη συνέχεια για να φτάσω στα Μεγάλα Λιβάδια-, ενώ αριστερά προς Κούπα και Καταρράκτες.
Η διχάλα του δρόμου θα με μπερδέψει και θα φτάσω μέχρι τηνΚούπα, χωριό κτισμένο στα 600 μ., που οφείλει το όνομά του στον ασκλάβωτο Ελληνα Κούπη. «Για τους καταρράκτες του Σκρα;», ρωτώ μια γιαγιά και ένα παλικάρι που συναντώ στην αυλή ενός σπιτιού. «Θα πρέπει να γυρίσεις προς τα πίσω και στη διχάλα που θα συναντήσεις να στρίψεις δεξιά», μου λέει ο Τρύφων, ο οποίος θα με τρατάρει λίγα καστανάκια. «Εχει πέσει η πινακίδα και όλοι έρχονται μέχρι εδώ», συμπληρώνει ο πρόεδρος της Κούπας και συνεχίζει: «Σύντομα όμως θα την τοποθετήσουμε και πάλι». Τους αποχαιρετώ και επιστρέφω για να φτάσω στο σωστό δρόμο για τους Καταρράκτες και τη Γαλάζια Λίμνη.
Στους καταρράκτες Σκρα και στο ομώνυμο χωριό…
Αλλα εξακόσια μέτρα θα διανύσω με το αυτοκίνητο και από κει ακολουθώ το λιθόστρωτο μονοπάτι με τα 130 περίπου φαρδιά σκαλοπάτια, που θα με οδηγήσει στο ρέμα Μεγάλο Ποτάμι (Κοτζά Ντερέ), χώρο αναψυχής με ξύλινους πάγκους, γεφυράκια, μονοπάτια, μια σπηλιά, ρέματα, λίμνες και καταρράκτες.
Η τοποθεσία είναι πολύ όμορφη! Να και η Γαλάζια Λίμνη, να και οι καταρράκτες, πιο μέσα κι άλλοι καταρράκτες και αν σκαρφαλώσεις λίγο θα δεις κι άλλους! Αχ, και να ήμουν προετοιμασμένη, να ερχόμουν με παρέα, με τα ταπεράκια μας, τα τσιπουράκια μας, τις πίτες και τα κεφτεδάκια, και να απολαμβάναμε τα μεζεδάκια κάτω από τον ίσκιο των δέντρων και υπό τους μαγικούς ήχους των νερών! Κρατάω την ιδέα για μια άλλη φορά!
Επόμενη στάση στο ιστορικό Σκρα, χωριό που πήρε το όνομά του από την κοντινή κορυφή Σκρα ντι Λέγκεν, που στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο αποτέλεσε το πεδίο καθοριστικής μάχης (Σκρα – Ραβινέ) για την πορεία του ελληνικού κράτους.
Στην είσοδο του χωριού βρίσκεται το μνημείο υπέρ των πεσόντων, καθώς και ο ανδριάντας του θρυλικού ταγματάρχη Παπαγιάννη. Οι μόνιμοι κάτοικοι στο χωριό υπολογίζονται γύρω στους 70, ενώ στην πλατεία αξίζει η επίσκεψη στοΜουσείο Μάχης του Σκρα, με φωτογραφικό υλικό και διάφορα ευρήματα από τη μάχη. Οσον αφορά την είσοδό σας στο μουσείο, θα πρέπει να ζητήσετε το κλειδί από το καφενείο «Πλάτανος», που βρίσκεται ακριβώς απέναντι.
Σκρα – Μεγάλα Λιβάδια…
Μαγεύει η διαδρομή από το Σκρα προς τα Μεγάλα Λιβάδια, όπου στην αρχή μ’ αγκαλιάζουν δεξιά και αριστερά οι οξιές με τις κίτρινες, καφετιές και κόκκινες φυλλωσιές τους, ενώ στη συνέχεια τις διαδέχονται οι κερασιές. Πλησιάζουμε προς το χωριό Αρχάγγελος, τόπο παραγωγής κερασιών. «Να ‘ρθεις την άνοιξη, τότε που ανθίζουν», μου λέει ένας αγρότης που συναντώ στο δρόμο μου.
Εχω διανύσει 13 χλμ. από το Σκρα και χρειάζομαι άλλα τόσα για να φτάσω σταΜεγάλα Λιβάδια, χωριό χτισμένο στις κορυφές του Πάικου, σε οροπέδιο και σε υψόμετρο 1.200 μ. Στην καρδιά του Πάικου βρίσκονται τα Μεγάλα Λιβάδια, τα οποία φημίζονται τόσο για τις νοστιμότατες πατάτες τους όσο και για το αντάμωμα των Βλάχων. Ηταν γύρω στο 1750, όταν Βλάχοι από την Ηπειρο ανέβηκαν εκεί πάνω και ίδρυσαν τον οικισμό. Αργότερα πήγαν και από άλλες περιοχές, από τα βλαχόφωνα χωριά του Βοΐου, της Σαμαρίνας, του Περιβολίου και της Μοσχόπολης. Στις μέρες μας, τα Μεγάλα Λιβάδια κατοικούνται εποχικά από κτηνοτρόφους και καλλιεργητές. Στο χωριό λειτουργεί επίσης και ξενώνας με καφέ και εστιατόριο.
Από Μεγάλα Λιβάδια προς Γουμένισσα…
Αποχαιρετώ τον Κωστή από τον ξενώνα και ακολουθώ το δρόμο για Γουμένισσα. Στο 7ο χλμ. υπάρχει θέση θέας με παρατηρητήριο και μονοπάτι περιπάτου Πριματάρι – Λυόμενο Στραβοποτάμου 3,5 χλμ., ιδανικό για τους λάτρεις της πεζοπορίας.
Επόμενο χωριό η όμορφη Καστανερή (14 χλμ. από Γουμένισσα, 12 χλμ. από Μεγάλα Λιβάδια), γραφικό χωριό με πέτρινα σπίτια, που όπως προδίδει το όνομά της περιβάλλεται από δάση καστανιάς.
Η Γρίβα, που κατοικείται από το 817, όπως μαρτυρείται από την εκκλησία του Αγ. Αθανασίου, απέχει 5 χλμ. από τη Γουμένισσα, ενώ σε κοντινή απόσταση βρίσκεται το μοναστήρι των τριών νεοφανών Αγίων Ραφαήλ, Νικολάου και Ειρήνης, το οποίο ιδρύθηκε το 1992 και υπάγεται εκκλησιαστικά στην τοπική μητρόπολη.
Εκεί στη Γρίβα, όμως, έχουν και το εργαστήρι τους «Οι Γουμένισσες», όπου η Δήμητρα Δάρτση παρασκευάζει παραδοσιακά προϊόντα φτιαγμένα με παλιές συνταγές, αγνά υλικά και πολύ μεράκι (τηλ. 23430 43455).
Ο δρόμος καταλήγει στη Γουμένισσα, κτισμένη σε υψόμετρο 250 μ., η οποία διατηρεί την παραδοσιακή της φυσιογνωμία με σπίτια με μακεδονίτικη αρχιτεκτονική. Η Γουμένισσα αποτελεί κέντρο μιας περιοχής που φημίζεται εδώ και αιώνες για τα κρασιά της και στους χαμηλούς λόφους που περιβάλλουν τη γραφική κωμόπολη καλλιεργούνται οι ερυθρές ποικιλίες ξινόμαυρο και νεγκόσκα. Αλλωστε, μια από τις οκτώ διαδρομές των «Οίνων Βορείου Ελλάδος» είναι και η «Διαδρομή του κρασιού της Γουμένισσας», όπου μεταξύ άλλων υπάρχει η δυνατότητα επίσκεψης στα οινοποιεία του Χρίστου Αϊδαρίνη, του Μπουτάρη, της οικογένειας Τάτση, του Χατζηβαρύτη και του Ευτυχίδη (σ.σ. δεν αποτελεί μέρος του δικτύου «Οίνοι Βορείου Ελλάδος»), οι οποίοι παράγουν κρασιά με την ένδειξη ΟΠΑΠ (Ονομασίας Προέλευσης Ανωτέρας Ποιότητας).
Ας μην ξεχνάμε και τον προστάτη των αμπελουργών, Αγιο Τρύφωνα, του οποίου η μνήμη τιμάται κάθε χρόνο την 1η Φεβρουαρίου, με εξαιρετική λαμπρότητα. Κεντρικό στοιχείο του εορτασμού αποτελεί το κουρμπάνι, το οποίο ακολουθούν γεύμα, άφθονο κρασί και γλέντι με τη συνοδεία παραδοσιακής μουσικής, των περίφημων χάλκινων της Γουμένισσας.
Στη Γουμένισσα απαραίτητη θεωρείται η επίσκεψη στην εκκλησία της Παναγίας Γουμένισσας με το εξαιρετικό τέμπλο, η οποία επί τουρκοκρατίας αποτέλεσε το μεγαλύτερο θρησκευτικό κέντρο της περιοχής.
Η φήμη όμως αυτής της γραφικής κωμόπολης δε σταματάει εδώ: εκτός από τα περίφημα κρασιά, τις μπάντες με τα χάλκινα και την παράδοση έχει και το πολύ ενδιαφέρον λαογραφικό μουσείο, έχει και την τοποθεσία Δυο Ποτάμια, χώρο κατάφυτο από πλατάνια και δρυς, με ξύλινα γεφυράκια και μικρούς καταρράκτες, έχει και ξενώνες για ευχάριστη διαμονή έχει και ταβερνάκια για νόστιμες λιχουδιές!
Tips:
– Επίσκεψη στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας στην Αξιούπολη (τηλ. 23430 31656), ώρες λειτουργίας Δευτέρα – Παρασκευή 08.30 – 14.30, στο Λαογραφικό Μουσείο Γουμένισσας (τηλ. 23430 41362 κα Κατερίνα Αλευρά), ώρες λειτουργίας Τετάρτη – Σάββατο 11.00 – 13.00, Κυριακή 11.00 – 13.00 & 17.00 – 19.00, στην Ιερά Μονή Αγίων Ραφαήλ, Νικολάου & Ειρήνης στη Γρίβα (τηλ. 23430 42104), στη μονή Οσίου Νικοδήμου στον οικισμό Πεντάλοφο (τηλ. 23430 42314), στον παραδοσιακό οικισμό Κάρπη και στην τοποθεσία Καταρράκτες Κάρπης, χώρο δασικής αναψυχής, στο Φράγμα Μεταλλείου κοντά στην Αξιούπολη, τοποθεσία με τεχνητή λίμνη μήκους 2 χλμ., ιδανική για ψάρεμα και φυσιολατρικές δραστηριότητες.
Info
– Χιλιόμετρα: Η Γουμένισσα απέχει γύρω στα 70 χλμ. από Θεσσαλονίκη ακολουθώντας το δρόμο για Εδεσσα, έξοδο για Πολύκαστρο και στη συνέχεια για Αξιούπολη και Γουμένισσα. Χιλιομετρικές αποστάσεις από Γουμένισσα: Γρίβα 5 χλμ., Καστανερή 12 χλμ., Μεγάλα Λιβάδια 26 χλμ., Αξιούπολη 10 χλμ., Σκρα 34 χλμ., Καταρράκτες Σκρα 37 χλμ.
Πραγματικά είναι μια αξέχαστη εμπειρία ζωής! Αξίζει να τη ζήσετε…