Μία άλλη αφήγηση

Του Άγγελου Αραμπατζή*

«Το σύμπαν είναι φτιαγμένο από ιστορίες, όχι από άτομα»

Muriel Rukeyser

Οι ιστορίες που λέμε στους εαυτούς μας κι ο ένας στον άλλον, είναι ο τρόπος που έχουμε για να δίνουμε νόημα στο κόσμο και στη θέση που έχουμε σε αυτόν. Κάποιες από τις αφηγήσεις αυτές γίνονται τόσο «κολλητικές», τόσο κυρίαρχες ώστε καταλήγουμε να τις εσωτερικεύουμε. Σταματάμε πλέον να μπορούμε να τις δούμε ως «αφηγήσεις» – γίνονται μέρος της ίδιας της πραγματικότητας. Είναι δύσκολο να συλλογιστούμε γι’ αυτές, αφού συλλογιζόμαστε μέσω αυτών. Τις παίρνουμε ως δεδομένες. Γίνονται το πλαίσιο αναφοράς μέσω του οποίου αντιλαμβανόμαστε και ερμηνεύουμε τον κόσμο γύρω μας.

Συνήθως δεν αναρωτιόμαστε καν από που προέρχονται αυτές οι αφηγήσεις. Απλά υφίστανται – ή τουλάχιστον συνεχίζουν να υφίστανται ως τη στιγμή που αρχίζουμε να επιθυμούμε τα πράγματα να ήταν διαφορετικά.

Η διαδικασία της αλλαγής, προς κάτι διαφορετικό, ξεκινά όταν ο καθένας από εμάς αρχίζει να επανεξετάζει τις βασικές αρχές που διέπουν τη σκέψη του. Όταν σταματά να αποδέχεται σιωπηρά αυτό που στα αρχαία ελληνικά αποκαλούνταν «δόξα»: τις ιδέες με βάση τις οποίες σκεπτόμαστε, που όμως δεν αμφισβητούμε. Τις ιδέες που μας διευκολύνουν να κατανοήσουμε τι γίνεται γύρω μας, ή τουλάχιστον έτσι νομίζουμε, αλλά δεν υπόκεινται σε έλεγχο.

Φορτισμένη λέξη η «αλλαγή»! Ψάχνω στο λεξικό, να βρω την έννοια του ρήματος «αλλάζω»: είναι συνδεδεμένη με την ενέργεια της αλλαγής τρόπου σκέψης και πράξης, με την απόφαση να «πάρω άλλο δρόμο». Για εμάς, την Πρωτοβουλία Ευθύνης και Συμμετοχής, σίγουρα δεν παραπέμπει στο «αντικαθιστώ κάτι με άλλο» ή στο «δίνω ένα πράγμα και παίρνω άλλο»… Και βέβαια δηλώνει ένα ενεργητικό παρών, λέγοντας «αλλά ζω κι εγώ εδώ και έχω κι εγώ λόγο!».

Τι είναι όμως αυτό που θέλουμε να αλλάξουμε, ως Πρωτοβουλία Ευθύνης και Συμμετοχής, στην μέχρι τώρα επικρατούσα αφήγηση για την αυτοδιοίκηση;

Το πρώτο και σημαντικότερο είναι να επαναφέρουμε τη δημοκρατία, με την έννοια του κράτους του δήμου, όπου δήμος είναι ο λαός. Θέλουμε να έχουμε άμεση και συμμετοχική δημοκρατία. Το ζητούμενο και ο στόχος μας είναι η όσο γίνεται μεγαλύτερη συμμετοχή και εμπλοκή των πολιτών, τόσο στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, όσο και στον έλεγχο σε όλα τα στάδια της υλοποίησής τους.

Στοχεύουμε στη δημιουργία πολιτικών που επιτρέπουν στους πολίτες να αναζητούν τη λύση του προσωπικού τους προβλήματος μέσα από διαφανείς διαδικασίες που εξασφαλίζουν ισότιμη και δίκαιη λύση για όλους. Οι έννοιες «ρουσφέτι» και «οι δικοί μας άνθρωποι» δεν υπάρχουν.

Θέλουμε η αυτοδιοίκηση να αγωνιστεί για να πάψει να είναι η υπηρέτρια της κεντρικής εξουσίας. Να σταματήσει να λέει «Ναι». Να σταματήσει να σηκώνει τα χέρια ψηλά λέγοντας: «Τι μπορούμε να κάνουμε; Αλλού παίρνονται οι αποφάσεις». Δεν αποτελεί πρότυπο για μας το μοντέλο της «πετυχημένης» διοίκησης, που εξασφαλίζει πόρους επειδή έχει «κολλητούς» υπουργούς.

Σχεδιάζουμε έναν Δήμο χρήσιμο στην κοινωνία. Μια αποτελεσματική μονάδα διοίκησης που παράγει πολιτική. Που δεν ασχολείται με το πως θα «μοιράσει την πίτα», εξυπηρετώντας τοπικές πελατειακές σχέσεις ή προσωπικές φιλοδοξίες. Που γνωρίζει και ιεραρχεί τις ανάγκες των πολιτών και αποφασίζει για το τι πρέπει να κάνει, το τι μπορεί να κάνει και το τι θέλει να κάνει.

Θέλουμε έναν Δήμο που σκύβει πάνω από τους ανθρώπους και τις οικογένειες που βυθίζονται στη σιωπή και κόβουν την επαφή με το κοινωνικό περιβάλλον γιατί είναι πολύ περήφανοι για να ζητήσουν βοήθεια. Πρέπει να βρούμε τρόπο να τους βοηθήσουμε να βγούνε από το αδιέξοδο στο οποίο τους έχει σπρώξει βάναυσα η συμπεριφορά της πολιτείας. Ναι, η ανέχεια που τους βασανίζει είναι ευθύνη άλλων. Αν όμως τους αφήσουμε αβοήθητους εμείς που είμαστε δίπλα τους, είναι σαν να τους αφήνουμε να χαθούν. Θα σταθούμε δίπλα τους με σεβασμό στην αξιοπρέπεια τους, χωρίς να εκμεταλλευτούμε την ανάγκη και τον ανθρώπινο πόνο.

Ονειρευόμαστε έναν Δήμο που δεν θα λειτουργεί αποκλειστικά ως υδραυλικός, οδοκαθαριστής ή οικοδόμος, που έρχεται, διορθώνει το πρόβλημα και φεύγει. Και στην συνέχεια υπερηφανεύεται γιατί έπραξε τα αυτονόητα. Ονειρευόμαστε έναν Δήμο που λειτουργεί συνθετικά, που δημιουργεί διαδικασίες και συνθήκες οι οποίες επιτρέπουν στους πολίτες να λύσουν συνεργατικά τα προβλήματά τους. Που γίνεται το στέρεο υπόβαθρο πάνω στο οποίο θα στηριχτούν οι κοινωνικές και οι παραγωγικές δυνάμεις του τόπου μας για να κάνουν το βήμα προς τα μπρος.

Εμείς, η Πρωτοβουλία Ευθύνης και Συμμετοχής αλλά…ζω, είμαστε εδώ με τη δική μας βούληση. Δεν μας επιστράτευσε κανένας κομματικός μηχανισμός για να διατηρηθούν εσωτερικές ισορροπίες. Δεν έχουμε στο πλάι μας επιχειρηματίες που μας στηρίζουν. Δεν λειτουργούμε με χειραψίες, φιλικά χτυπήματα στην πλάτη και υποσχέσεις. Δεν έχουμε εκλογικούς μηχανισμούς. Δεν διαθέτουμε έτοιμες λίστες υποψηφίων ταξινομημένες με βάση τα πόσα ψηφαλάκια κουβαλάει ο καθένας ή η καθεμιά τους.

Εμείς, η Πρωτοβουλία Ευθύνης και Συμμετοχής αλλά…ζω, φτιάχνουμε τη δική μας αφήγηση. Μια αφήγηση που έχει ως κεντρικά νήματα τη δημιουργικότητα που συνοδεύεται από τη γενναιοδωρία. Τη γνώση που πάει χέρι-χέρι με την αλληλεγγύη. Τη συμμαχία με τη φύση και όχι το ξεπούλημα ή την εκμετάλλευσή της. Και γιατί όχι, τον έρωτα και τη γιορτινή γοητεία της ζωής.

*Υποψήφιος δημοτικός σύμβουλος Κιλκίς του “Αλλά…ζω”