Δύσβατος ο «δρόμος»

Του Μανόλη Γ. Δρεττάκη.

Η συμφωνία που επετεύχθη στο Eurogroup στις 21/22 Ιουνίου αφορά βασικά τον χρόνο αποπληρωμής (και ελάχιστης ελάφρυνσης) του υπέρογκου δημόσιου χρέους της χώρας μας και σηματοδοτεί την έξοδό της από την οκταετία των μνημονίων δίνοντάς της τη δυνατότητα (όχι, όμως, τη βεβαιότητα) δανεισμού από τις αγορές.

Το ότι:

– Η ελάφρυνση του δημόσιου χρέους είναι ελάχιστη αποδεικνύεται από το γεγονός ότι μόνο το ποσό των 4,8 δισ. ευρώ πρόκειται να επιστραφεί σε δόσεις και υπό όρους στην Ελλάδα από τα κέρδη που αποκόμισαν οι δανειστές από τα ελληνικά ομόλογα.

– Δεν υπάρχει βεβαιότητα δανεισμού από τις αγορές φαίνεται από την πρόβλεψη ότι, αν οι διεθνείς συνθήκες και τα επιτόκια δεν το επιτρέπουν, το δημόσιο χρέος θα εξυπηρετείται από το «μαξιλάρι» που σχηματίστηκε με τη δόση του δανείου των 15 δισ. και τα όσα είχε ήδη δανειστεί στη χώρα μας. Τι θα συμβεί, όμως, στην απευκταία περίπτωση που εξαντληθεί το «μαξιλάρι»;

Ουσιαστικά η συμφωνία αυτή μειώνει τα ποσά που πρέπει να καταβάλει η χώρα μας για την εξυπηρέτηση των δανείων από το 2022 μέχρι το 2032 και παρατείνει κατά 10 χρόνια την αποπληρωμή μέρους του δανείου δίνοντας μια «ανάσα» στην οικονομία, χωρίς όμως κανένα «κούρεμα» του χρέους.

Τόσο οι δανειστές όσο και η κυβέρνηση θεωρούν ότι μέχρι το 2032 ή το 2036 το δημόσιο χρέος είναι βιώσιμο, δηλαδή διαχειρίσιμο. Τι θα συμβεί, όμως, μετά είναι άγνωστο.

Η συμφωνία αυτή κατέστη δυνατή μόνο μετά την καταβολή από την πλειονότητα του λαού του δυσβάστακτου τιμήματος των συνεπειών της εφαρμογής των μέτρων των τριών μνημονίων και τη νομοθέτηση νέας περικοπής των συντάξεων το 2019 και μείωσης του αφορολογήτου του 2020 και τη δέσμευση της χώρας μας για πρωτογενή πλεονάσματα 6,5% του ΑΕΠ μέχρι το 2022 και 2,2% κατά μέσο όρο μέχρι το 2060 (!). Και όλα αυτά υπό την αυστηρή επιτήρηση των δανειστών.

Αν όλα τα παραπάνω υλοποιηθούν το 2060 το δημόσιο χρέος προβλέπεται ότι θα μειωθεί λίγο κάτω από το 100% του ΑΕΠ, από το 180% που είναι σήμερα.

Το ερώτημα που γεννάται είναι: Είναι δυνατόν να υλοποιηθούν;

Δυστυχώς η απάντηση στο ερώτημα αυτό είναι αρνητική διότι είναι δύσβατος ο «δρόμος» που πρέπει να διανύσει η χώρα μας μετά την έξοδό της από τα μνημόνια.

Πιο συγκεκριμένα:

Για τη μείωση του δημόσιου χρέους σε ευρώ πρέπει να επιτευχθούν τα προαναφερθέντα εξωπραγματικά πρωτογενή πλεονάσματα, ένα μέρος των οποίων θα διατίθεται για τον σκοπό αυτό.

Αλλά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην έκθεσή της για τη βιωσιμότητα του χρέους θεωρεί αβέβαιη την επίτευξή τους. Και αν όμως, επιτευχθούν, αυτό δεν αρκεί για να μειωθεί το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ. Απαιτείται και μεγάλη αύξηση του ΑΕΠ.

Για να επιτευχθεί μεγάλη αύξηση του ΑΕΠ ο ρυθμός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας πρέπει επί πολλά χρόνια να είναι πολύ υψηλός.

Ρυθμός, όμως, ανάπτυξης ανάλογος με εκείνον που σημειώθηκε τα πρώτα έτη της εισόδου της χώρας μας στην ευρωζώνη είναι αδύνατος.

Τα υπέρογκα πρωτογενή πλεονάσματα που προαναφέρθηκαν αποτελούν ανασχετικό παράγοντα για την ανάπτυξη διότι στηρίζονται στη μείωση των δαπανών και την αύξηση των φόρων.

Μια επιπρόσθετη εξωγενής δυσκολία είναι οι προβλεπόμενοι χαμηλοί ρυθμοί ανάπτυξης στην Ε.Ε., με την οικονομία της οποίας είναι στενά συνδεδεμένη και εξαρτώμενη η δική μας.

Για τους λόγους αυτούς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει πολύ χαμηλό μέσο ρυθμό ανάπτυξης.

Γενικότερα οι μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες προβλέψεις για τα οικονομικά μεγέθη τόσο της χώρας μας όσο και των υπόλοιπων κρατών της Ε.Ε. είναι πάντοτε αβέβαιες και γι’ αυτό υπόκεινται σε συνεχείς αναθεωρήσεις, ιδιαίτερα μάλιστα με δεδομένη την αστάθεια που επικρατεί διεθνώς.

Αντί επομένως να εμφανίζονται όλα «ρόδινα» από την κυβέρνηση και όλα «μαύρα» από την αντιπολίτευση, καλό θα είναι να κρατηθούν χαμηλοί τόνοι από όλους προκειμένου να επιτευχθεί το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα για τον λαό τόσο από τη σημερινή κυβέρνηση όσο και από εκείνες που θα τη διαδεχθούν.

Και δύο παρατηρήσεις σχετικά με την ανακοίνωση της συμφωνίας από τον πρωθυπουργό την 22.6.18:

(α) Εφόσον η συμφωνία ήταν προϊόν θυσιών του ελληνικού λαού, πάνω από οκτώ χρόνια, εξαιτίας της εφαρμογής των μέτρων των δύο μνημονίων από τις προηγούμενες κυβερνήσεις και του τρίτου από τη δική του, γιατί ανακοινώθηκε σε κομματική εκδήλωση και όχι με διάγγελμα του πρωθυπουργού προς τον ελληνικό λαό ή σε ειδική συνεδρίαση της Βουλής; Και,

(β) Πώς είναι δυνατόν ο πρωθυπουργός να αισθάνεται υπερήφανος για την εφαρμογή μέτρων για τα οποία τόσο ο ΣΥΡΙΖΑ όσο και ο ίδιος ήταν αντίθετοι;

Άρθρο στην ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ