Δεν δικαιούστε να πανηγυρίζετε
Του Τάσου Παππά.
Επί μήνες συζητούσαν για τον σχηματισμό συμμαχικής κυβέρνησης στην Ισπανία ο σοσιαλιστής Σάντσεθ και ο αριστερός ριζοσπάστης Ιγκλέσιας. Τη μία μέρα συμφωνούσαν, την επόμενη διαφωνούσαν. Το κουβεντολόι κράτησε καιρό. Οι ψηφοφόροι των δύο κομμάτων διαμαρτύρονταν, η Δεξιά έπαιρνε χρόνο για να ανασυνταχθεί μετά την εκλογική πανωλεθρία που είχε υποστεί, η άκρα Δεξιά καιροφυλακτούσε για να αρπάξει την ευκαιρία και να βγει από το σκοτάδι, τον φυσικό της χώρο.
Ο αρχηγός των σοσιαλιστών πρότεινε στον επικεφαλής των Podemos κυβέρνηση συνεργασίας χωρίς όμως τη συμμετοχή μελών των Podemos και για αντάλλαγμα έδινε κάποιες ήσσονος σημασίας θέσεις στον κρατικό μηχανισμό. Συνόδευσε την πρότασή του με την απειλή ότι αν δεν συμφωνήσετε θα προκηρύξω εκλογές και με τη φόρα που έχω μπορεί να αποκτήσω αυτοδυναμία, οπότε δεν θα σας χρειάζομαι, σίγουρα όμως θα βγω ενισχυμένος, ενώ εσείς που έχετε εσωτερικά προβλήματα (μια ομάδα είχε φύγει και φλέρταρε με τη δημιουργία νέου κόμματος) είναι βέβαιο ότι θα υποχωρήσετε και ενδεχομένως να βρεθείτε απέναντι σε διαλυτικές τάσεις που θα θέσουν εν αμφιβόλω ακόμη και την ύπαρξή σας. Ξέρουν από τέτοιες μακιαβελικές τακτικές οι σοσιαλδημοκράτες. Τις έχουν εφαρμόσει σε διάφορες περιοχές με αρκετή επιτυχία. Θέλουν να κάνουν αυτοί κουμάντο στη λεγόμενη προοδευτική παράταξη και να χρησιμοποιούν τους κομμουνιστές και τους αριστερούς ριζοσπάστες σαν δεκανίκια. Πολλοί πίστεψαν ότι με τον Σάντσεθ που είχε δώσει σκληρή μάχη για να ξεμπερδέψει με τους δεξιούς βαρόνους στο κόμμα του, η πολιτική στο πεδίο των συμμαχιών θα ήταν διαφορετική. Ακολούθησε όμως κι αυτός την πεπατημένη. Αστόχησε.
Ο Ιγκλέσιας απέρριψε τον εκβιασμό, η Ισπανία πήγε σε εκλογές και το αποτέλεσμα δεν δικαίωσε τον Σάντσεθ. Μειώθηκε η δύναμη των Σοσιαλιστών, οι Podemos έχασαν έδαφος, η κλασική Δεξιά ανέβασε τα ποσοστά της και αναθάρρησε, η άκρα Δεξιά τερμάτισε στην τρίτη θέση και για πρώτη φορά μετά τον θάνατο του δικτάτορα Φράνκο παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στην πολιτική σκηνή. Κατόπιν αυτών, ό,τι μπορούσε και έπρεπε να είχε γίνει πριν από καιρό, χωρίς να μεσολαβήσουν εκλογές, γίνεται τώρα. Η υπογραφή προκαταρκτικής συμφωνίας είναι ένα καθοριστικό πρώτο βήμα. Δεν αρκεί όμως. Πρέπει να τη στηρίξουν και ορισμένα μικρά κόμματα της χώρας των Βάσκων και της Καταλονίας, ενώ τόσο οι Βρυξέλλες όσο και η αστική τάξη της Ισπανίας θα κάνουν ό,τι περνάει από το χέρι τους για να την τορπιλίσουν.
Οι κυβερνήσεις συνεργασίας σοσιαλιστών-κομμουνιστών ή αριστερών ριζοσπαστών δεν είναι σύνηθες φαινόμενο στη μεταπολεμική ιστορία της Ευρώπης. Το αντίθετο. Είχαμε το 1981 την κυβέρνηση σοσιαλιστών-κομμουνιστών στη Γαλλία που δεν μακροημέρευσε και έχουμε την κυβέρνηση σοσιαλιστών στην Πορτογαλία την οποία στηρίζουν, χωρίς όμως να συμμετέχουν, το Κομμουνιστικό Κόμμα και το Μπλόκο (κάτι σαν τον ΣΥΡΙΖΑ πριν από τη διάσπαση του 2015). Δεν θα είναι εύκολη και ανέφελη η συνύπαρξη στην Ισπανία, αν τελικώς ευδοκιμήσει η προσπάθεια. Οπως αναφέρει ο Εντγκάρ Μορέν, ανατρέχοντας στην ιστορία της Αριστεράς, «τα ελευθεριακά, σοσιαλιστικά και κομμουνιστικά ρεύματα ανταγωνίζονταν το ένα το άλλο… Βρέθηκαν όχι μόνο σε άμιλλα αλλά και σε ανταγωνισμό και ορισμένοι απ’ αυτούς τους ανταγωνισμούς έγιναν θανατηφόροι… Τα κοινά μέτωπα, τα λαϊκά μέτωπα, οι ενώσεις Αντίστασης δεν ήταν παρά εφήμερες φάσεις» (από τη στήλη του Θανάση Γιαλκέτση «Ιδέες», «Η Εφημερίδα των Συντακτών» 2-3/11/2019).
Κανονικά το παράδειγμα της Ισπανίας πρέπει να γίνει δεκτό με ενθουσιασμό από τις ηγεσίες των σοσιαλδημοκρατικών και των αριστερών ριζοσπαστικών κομμάτων στην Ευρώπη. Εκτός βεβαίως από εκείνες που είναι σταθερά προσηλωμένες στο μοντέλο συνεργασίας με τη Δεξιά. Ο Αλέξης Τσίπρας το χαιρέτισε με θερμά λόγια: «Κάλλιο αργά παρά ποτέ! Το πρώτο βήμα για τη συγκρότηση προοδευτικής κυβέρνησης στην Ισπανία έγινε. Είμαι ευτυχής που οι φίλοι και σύντροφοι Πέδρο Σάντσεθ και Πάμπλο Ιγκλέσιας κατέληξαν σε μια σημαντική συμφωνία, όχι μόνο για την Ισπανία αλλά και για την Ευρώπη συνολικά».
Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ εμφανίζεται πρόθυμος να συζητήσει εφ’ όλης της ύλης με τους ομόδοξους του Σάντσεθ στην Ελλάδα. Ωστόσο, το ΚΙΝ.ΑΛΛ., το αδελφό (κατά δήλωσή του) κόμμα των Ισπανών σοσιαλιστών, βγήκε στα κεραμίδια. Κύκλοι του επιτέθηκαν στον ΣΥΡΙΖΑ λέγοντάς του ότι δεν δικαιούται να πανηγυρίζει: «Προφανώς πολιτικό καθρέφτη δεν διαθέτουν στην Κουμουνδούρου για να καταλάβουν ότι η πολιτική τους δεν έχει ούτε εξ αγχιστείας σχέση με την πρόοδο και τη δημοκρατία. Τους χωρίζει άβυσσος πολιτική, ιδεολογική και προγραμματική με τον χώρο». Εκδηλος ο πανικός, κραυγάζει η δυσφορία, περισσεύει ο φανατισμός. Από πότε το ΚΙΝ.ΑΛΛ. πιστεύει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει σχέση με τη δημοκρατία; Μήπως είναι εκτός συνταγματικού τόξου; Ακόμη και η Δεξιά διστάζει (για την ώρα) να υποστηρίξει κάτι τέτοιο. Αν όμως ισχύει αυτό, γιατί το ευρωπαϊκό σοσιαλιστικό κόμμα καλεί στις συνόδους του τον Αλ. Τσίπρα; Γιατί προσφέρει βήμα στον πολιτικό που διοικεί ένα κόμμα το οποίο δεν έχει ούτε εξ αγχιστείας σχέση με την πρόοδο και τη δημοκρατία;
Άρθρο στην ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ
